Steeds meer gebouweigenaren willen impact hebben met environmental social governance (ESG) en voorop blijven lopen. De organisatie van de data rond deze thema's over gebouw en portefeuille is daarbij cruciaal.

SAMENVATTING

1. Is een gezond gebouw 'nice to have' of het nieuwe minimum? We kunnen die vraag bevestigend beantwoorden. De tweede revolutie in duurzaamheid die draait om gezondheid. We weten al tientallen jaren hoe groot de impact is van wat er tussen die vier muren gebeurd op je gezondheid. Daar is ongelooflijk veel wetenschappelijk
   onderzoek naar verricht. Sinds de jaren 70 hebben we het al over het sick building syndrome, maar eigenlijk komt dit allemaal stroomversnelling de afgelopen jaren. Corona gooit er nog een schepje bovenop. We zien dat goede scores qua energie- en materiaalgebruik een standaard vereiste zijn geworden. Die zijn natuurlijk ongelooflijk belangrijk, kijk maar naar de enorme opgave die we hebben als het gaat om de opwarming van de aarde. De echte concurrentie vindt eigenlijk plaats als het gaat om de gezondheid en ook veiligheid van een van gebouw.
2. Wat is het belang van gezondheid en duurzaamheid voor de waarde van het gebouw. Dan zien we dat gebruikers en investeerders gezondheid, veiligheid en duurzaamheid belangrijker vinden dan ooit tevoren. Laten we beginnen bij die gebruiker: Gezondheid is een belangrijker thema dan ooit tevoren en dat betekent dat gebruikers eisen stellen aan de ruimte waarin ze verblijven, of het nu gaat om werken of om wonen. Ze zijn ook toegerust om daar een oordeel over te vormen. Je kan gewoon een sensor aan je smartphone pluggen en dan kan je de kwaliteit van de lucht in de ruimte waar je verblijft gewoon meten en die kan je delen met de buitenwereld. Aan de andere kant zie je dat investeerders heel duidelijk ook kiezen voor assets die een groen of blauw kenmerk hebben. Dat is heel duidelijk in hun
   beleid verankerd en dat heeft effect op de waarde van dit soort assets. Dit betekent bij elkaar dat de vraag naar hard bewijs enorm aan het toenemen is.
3. Gezondheid en veiligheid dat is iets wat permanente aandacht vereist, daar moet je permanent bewijs voor leveren, hard bewijs. Dat geldt ook voor energieverbruik of materialen, maar bij gezondheid is dat een permanent proces aan het worden.
   Gelukkig hoeft je niet zelf uit te vinden hoe je nou eigenlijk moet meten in een gebouw en waarna je moet kijken. Er zijn in toenemende mate best practices en regulering die je daarbij kunnen helpen.We zien in de eerste plaats de opkomst van internationale standaarden zoals WELL, fitwel en BREEAM en LEED. WELL en Fitwel gaan echt over gezondheid. BREEAM LEED, zijn de traditionele duurzaamheid standaarden, maar bevatten in toenemende mate ook elementen die gaan over gezondheid. Daarnaast zien we dat de overheid en financiers ook steeds meer de eisen aan het opschroeven zijn. Kijken we eerst naar de overheid: nationaal en internationaal zie je steeds meer regulering. In Nederland bijvoorbeeld de regulering over de c-labeling van kantoren, maar bijvoorbeeld ook de nieuwe omgevingswet bevat ook steeds meer elementen als gaan gezondheid en duurzaamheid. Aan de andere kant zien we financierders die ook steeds meer aandacht hebben voor dit onderwerp. Een voorbeeld is de duurzaamheidsparagraaf die de grootbanken hebben ontwikkeld in Nederland - ABN Amro ING en de Rabo. De duurzaamheidsparagraaf waarin steeds meer informatie wordt gevraagd over de duurzaamheid en straks ook de gezondheid van een gebouw.
4. Wat is nou de uitdaging als je het hebt over het onderwerp duurzaam die gezond vastgoed?: In de eerste plaats zie je dat de hoeveelheid werk in een snel tempo aan het toenemen is. Wie spreekt met eigenaren en beleggers merkt dat de hoeveelheid werk fors aan het toenemen is. In de eerste plaats omdat men wil rapporteren aan huurders of aandeelhouders. Men moet informatie aanleveren, misschien aan de overheid. Maar ook willen eigenaren misschien hun gebouw certificeren. Dan moet je ook nog eens keer informatie aan de bank aanleveren. Dat betekent dat de vraag naar deskundigheid, kennis op dit gebied sterk aan het toenemen is en ook zie je dat de behoefte te kunnen samenwerken in vaak complexe projecten ook toeneemt. Dat zijn projecten waarbij data moeten worden verzameld, er moet een verificatie plaatsvinden en uiteindelijk ook een goedkeuring, een certificering. Uiteindelijk is dat misschien wel het allerbelangrijkste: We zien we dat veel beleggers echt willen voorop lopen als het gaat om het onderwerp duurzaamheid.