ESG is een 'gamechanger' voor taxateurs
ESG is een 'gamechanger' voor taxateurs, zo bleek tijdens de RICS Valuation Conference op 22 mei waarin verschillende experts spraken over de toekomst van vastgoedwaardering.
Maar het natuurlijk niet alleen ESG wat de klok slaat: Een van de belangrijkste conclusies die uit het gesprek naar voren kwam - hoewel niet verrassend - is dat de rentestanden momenteel sterke invloed hebben op de waarde van vastgoed en leiden tot een correctie die oploopt tot meer dan 25 % afwaardering. Zoals een van de sprekers opmerkte: "interest is like gravity" (rentetarieven zijn als zwaartekracht). Mark Fidler (CBRE) merkte op dat de Nederlandse taxateurs deze keer veel adequater reageren met afwaarderingen dan tijdens de crisis van 2007/2008.
De bijeenkomst werd gemodereerd door Paul Wessels, co-Founder van Blue Module.
Daarnaast werd besproken dat de post-Covid-lockdowntijd, waarin thuiswerken sterk is toegenomen, zal leiden tot een andere houding ten opzichte van kantoorruimte. Deze verandering is al zeer zichtbaar in de Verenigde Staten. Grote beleggers keren zich hierdoor af van kantoren als belegging.
De experts benadrukten ook dat ESG (Environmental, Social, Governance) een doorslaggevende rol zal spelen voor taxateurs. Naast de traditionele vraag "wat is de waarde van een gebouw", zal steeds vaker de vraag beantwoord moeten worden: "wat is het duurzaamheidsprofiel van het gebouw". Deze verschuiving wordt gedreven door wetgevingsontwikkelingen, met name binnen de Europese Unie, en de vraag van investeerders en banken naar duurzaam vastgoed.
Om aan deze nieuwe eisen te voldoen, zullen taxateurs in toenemende mate moeten vertrouwen op experts op het gebied van ESG. Tegelijkertijd is het van belang dat zij zichzelf ook op dit vlak blijven bijscholen, benadrukten de sprekers.
Een ander belangrijk punt dat tijdens de bijeenkomst naar voren kwam, was de noodzaak om internationaal overeenstemming te bereiken over welke gegevenspunten op dit moment en in de nabije toekomst van belang zijn. Het ESG-'bos' kan gemakkelijk verloren gaan tussen de bomen, en daarom moet er duidelijkheid komen over begrippen zoals Environment, Social, Governance, EU-taxonomie, NFDR, SFDR, CSRD en CRREM.
Ten slotte werd benadrukt dat bij de beoordeling van de energie- en CO2-prestaties van een gebouw ook rekening moet worden gehouden met het gebruik en de gebruiker. Hoewel dit voor vastgoedtaxateurs een uitdaging kan zijn, is het een aspect waar we naar moeten streven, aldus de sprekers.
Deze waardevolle inzichten werden gedeeld door een keur aan sprekers:
- Aart Hordijk, professor, Tias University
- Thijs Konijnendijk, hoofd Research & Data Intelligence, Capital Value
- Bas van den Griendt, hoofd Duurzaamheidsdiensten & ESG, JLL Nederland
- Devin Ummels, Director, CBRE Valuation
- Tessa Leenders, Business Consultant Valuation Team, ABN Amro
- Marga Boermann-Plugge, hoofd Vastgoedadvies & Portefeuillebeheer, RNHB
- Jurre Brantsma, partner - Lead V&A Residential, Cushman & Wakefield
-
Ron van den Dolder, Head of Valuation Advisory, JLL
- Henk Oosterhout, algemeen directeur - Valuation Services, Kroll
- Joel Scherrenberg MBA MRICS REV RT, voorzitter van de Nederlandse Adviesraad, RICS
- Paul Wessels, mede-oprichter, Blue Module